SOC (Hizmet Kuruluşu Kontrolü) Raporu Nedir ve Kripto İçin Ne İfade Ediyor?

Profesyonel hizmet sağlayıcıların tüketicilerini ve müşterilerini korumak için çok sayıda kontrol ve süreç yürürlüğe alınmıştır. Hizmet kuruluşu kontrolü (SOC) raporu da bunların en önemlilerinden biri olarak öne çıkmaktadır.

Bir şirketin sağladığı hizmetleri yönetmek için tasarlanan SOC raporlaması, aynı zamanda kuruluşun hassas verileri korumak için gerekli önlemleri alıp almadığını teyit eder. Farklı SOC raporları belirli inceleme alanlarına odaklanır. Ancak denetim süreci genel olarak, ilgili hizmet veya ürünün kullanıcılarının, söz konusu şirketin uyumluluğa yönelik global standartları karşıladığını anlamasını sağlar.

Kurumsal veri toplama/analiz etme hacminin ve hızının hiç olmadığı kadar yüksek olduğu günümüzde, şirketlerin düzenlemelere uygunluk açısından yoğun denetimler altında olduğu da düşünüldüğünde SOC raporlaması bir zorunluluk hâline gelmektedir. Peki SOC raporlaması kripto alanını neden ilgilendiriyor?

Bu makalede, şu anda mevcut olan farklı SOC raporlama türlerini ve bunların kriterleri ile sonuçlarını ele alacağız. Ayrıca SOC denetimlerinin ve raporlarının, hem kripto para borsaları hem de borsa kullanıcılarının güvenliği açısından ne ifade ettiğini açıklayacağız.

Genel Bakış

• Hizmet kuruluşu kontrolü (SOC) raporlaması, bir şirketin, hizmetlerini yönetme ve müşteri verilerini koruma süreçlerinin etkililiğini doğrular. Bu raporlama kapsamında, üçüncü taraf bir muhasebe kuruluşu tarafından bazı denetimler gerçekleştirilir.

• SOC 1, SOC 2 ve SOC 3 olmak üzere üç tür SOC raporlaması mevcuttur. SOC 1 ile 2, Tip 1 ve Tip 2 raporundan oluşurken SOC 3 yalnızca Tip 2 raporundan oluşur.

• SOC raporlaması genellikle yasal bir gereklilik değildir, ancak finansal hizmetler ve sağlık hizmetleri de dâhil olmak üzere büyük miktarda hassas veri işlenen belirli sektörlerde bu raporların hazırlanması önerilir ve beklenir.

• Diğer sektörlerde olduğu gibi kriptoda da SOC raporlaması, müşterilere ve potansiyel müşterilere güven duygusu aşılayabilir; ayrıca, denetlenen şirketlere süreçlerini iyileştirme konusunda rehberlik edebilir ve şirketlerin risk yönetimi uygulamalarını destekleyebilir.

SOC Raporlaması Hakkında Temel Bilgiler

SOC raporlama çerçevesi, dünya çapında tanınmış American Institute of Certified Public Accountants (Amerikan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Birliği) tarafından geliştirilmiştir ve bir şirketin üçüncü taraflarca denetimini gerektirir. İlgili şirketin politikalarının, prosedürlerinin ve kontrollerinin belirli bir anda veya belirli bir zaman diliminde kapsamlı bir şekilde incelenmesini kapsayan bu denetim; hazırlanacak rapora bağlı olarak, şirketin hassas verileri koruyabilme ya da finansal raporlamayı etkileyen hizmetleri yeterli düzeyde sağlayabilme becerisini mercek altına alır.

SOC 1, SOC 2 ve SOC 3 olmak üzere üç farklı rapor mevcuttur. SOC 1 ve SOC 2 raporlaması hem Tip 1 hem de Tip 2 raporunu içerirken SOC 3 yalnızca Tip 2 raporuna sahiptir. Aşağıda bu rapor türleriyle ilgili daha fazla bilgi aktaracağız. Ancak hangi rapor gerekli olursa olsun, SSAE (tasdik taahhütleri için standartlar hakkında bildirim) 18 standartları kapsamında düzenlenmelidir. Basitçe ifade edecek olursak SSAE 18, sonuçların mümkün olduğunca etkili ve kullanışlı olmasını sağlamaya yardımcı olmak için SOC raporlamasının kapsamını ve derinliğini tanımlar.

Üç SOC raporu türü de en nihayetinde benzer güvenceler getirse de, aralarındaki farklar nedeniyle şirketler, kuruluşları için hangisinin en uygun olduğuna karar vermek üzere her birini dikkatlice değerlendirmelidir.

SOC 1, SOC 2 ve SOC 3 Raporlaması Arasındaki Farklar

SOC 1 raporu, bir şirketin dâhilî kontrollerinin ve önlemlerinin, müşterilerinin finansal raporlamasını nasıl etkilediğini araştırır. Dolayısıyla bu raporlama türü profesyonel hizmet sağlayıcılar arasında oldukça yaygındır. Rapor temel olarak, denetlenen şirketin operasyonlarının, söz konusu şirketle çalışan bir üçüncü tarafı nasıl etkilediğine yoğunlaşır. SOC 1 raporu, bir müşterinin finansal raporlama sürecini etkileyen çok çeşitli faktörleri araştırır. Bu faktörler arasında, kullanılan herhangi bir “hizmet olarak yazılım”, ilgili sistemlere fiziksel erişim, veri merkezi hizmetleri ve daha fazlası sayılabilir. SOC 1 Tip 1 raporu, belirli bir anda gerçekleştirilen denetimi ifade ederken Tip 2 raporu, şirket kontrollerin ardışık bir zaman dilimi boyunca denetlenmesini kapsar.

Öte yandan SOC 2 raporu, bir şirketin dâhilî kontrollerinin, hizmet taahhütlerini ne kadar etkili bir şekilde karşıladığını beş güven hizmeti kriteri doğrultusunda değerlendirir. Bu rapor özellikle de müşteri verilerinin korunmasıyla ilgilidir. Söz konusu beş kriter alanı şunlardır:

• Güvenlik

• Mahremiyet

• Gizlilik

• Hizmet Kullanılabilirliği

• İşleme Doğruluğu

SOC 1 raporu, şirketleri kendi hedeflerini tanımlamaya davet eder; SOC 2 raporu ise tüm şirketlerin titizlikle incelenmesinde kullanılan sabit bir değerlendirme kriterine sahiptir.

SOC 3 raporu, SOC 2 raporuyla benzerdir. Aralarındaki temel farklar, derinlik ve şeffaflık düzeyleridir. SOC 3 raporlaması aynı SSAE 18 standardını takip eder ancak yalnızca Tip 2 raporunu içerir. Ayrıca SOC 3 Tip 2 raporlarında; denetçi görüşüne, yönetimin bakış açısına ve yürürlükteki güvenlik kontrollerinin kapsamlı incelemesine yer verilmez. SOC 3 raporları herkese açık olarak paylaşılabilirken SOC 2 raporları yalnızca belirli kitleler için hazırlanmaktadır. SOC 3 raporları genel olarak, tasdik edilmiş SOC 2 raporlarının daha yalın bir versiyonudur. Bu rapor türü bir şirketin denetlenmiş kontrollerinin kısa ama öz bir teyidini sağladığından, genellikle potansiyel müşterilere yönelik pazarlama süreçlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.

SOC Raporlaması Kurumsal Müşterileri ve Hizmet Kullanıcılarını Nasıl Korur?

SOC raporu, şirketleri hizmetlerini ve dâhilî kontrollerini iyileştirmeye itebilir; bu da şirket müşterileri için daha iyi sonuçlar ve daha güçlü veri koruması anlamına gelir. Örneğin denetim süreci, darboğazları ortadan kaldırarak veya karmaşık sistemleri basitleştirerek dâhilî süreçleri iyileştirmenin yollarını ortaya çıkarabilir.

Öte yandan, SOC ile uyumlu hâle gelmek potansiyel müşterilerin ilgisini çekeceğinden, piyasalarda rekabetin oluşmasına yardımcı olarak teoride tüm piyasa oyuncularının performansını artırır. Ayrıca SOC uyumluluğunu dâhilî bir hedef hâline getirmek, denetlenen şirket içinde daha güçlü bir güvenlik kültürü oluşturulmasına yardımcı olabilir; ki bu da müşteriler ve hizmet kullanıcıları için sonuçları daha da iyileştirebilir.

Kripto Borsaları Neden SOC Raporları Hazırlar?

Kripto borsalarının potansiyel olarak milyonlarca kişiyle ilgili, devasa miktarlarda hassas finansal veriyi işlemesi ve aynı zamanda kurumsal müşterilerle yakından çalışarak onların ihtiyaçlarını desteklemesi temel nedendir. Buna, kripto para al-sat işlemlerinin yapılması, platformlara likidite sağlanması veya proje tokenlerinin listelenmesi dâhil olabilir. Dolayısıyla, kripto borsalarını SOC ile uyumlu hâle gelmeye iten nedenler finans sektöründeki diğer şirketlerinkine oldukça benzerdir.

Daha ayrıntılı ele alacak olursak, birçok kripto borsası aşağıdaki nedenlerden dolayı SOC raporları hazırlamayı tercih edebilir.

Kullanıcıları Koruma

SOC ile uyumlu hâle gelme süreci, borsaların sağlam dâhilî kontrollere ve süreçlere ulaşmak için çalışmasını, daha sonra ise bunları sürdürmesini gerektirir. Ayrıca denetimde, iyileştirme yapılabilecek alanlar olup olmadığı sürekli olarak kontrol edilir. Borsaların bu şekilde hem kendi süreçlerini değerlendirmesi hem de üçüncü taraf incelemesine tabi tutulması, tüketicileri korumak için iyileştirmeler yapma konusunda onlara rehberlik edebilir.

Sonuç olarak bu kombinasyon, müşterilerin güvenliği göz önüne alınarak platforma daha fazla güvenlik özelliğinin eklenmesini, güvenliğe adanmış daha fazla personelin işe alınmasını ve hatta tüm süreçlerin ve prosedürlerin tamamen revize edilmesini sağlayabilir.

Riski Yönetme

Müşterileri korumaya ilişkin yukarıdaki hususla bağlantılı olarak SOC raporlaması, BT güvenliğine yönelik risklerin belirlenmesine ve bir güvenlik ihlali yaşanmadan bu risklerin azaltılmasına yardımcı olarak şirketlerin risk yönetim sürecini destekleyebilir. Raporun kendisi daha sonra, borsanın hem müşterileri hem de müşteri verilerini korumadaki başarısının objektif bir üçüncü taraf doğrulaması olarak kullanılabilir.

Güven Aşılama

Borsalar, müşterilerine süreçlerinin ve sistemlerinin ne kadar güvenli olduğunu söylemek yerine bunu bir SOC raporu ile ortaya koyabilir. Bu yöntem, verileri korumaya ve en iyi uygulama standartlarını tutarlı bir şekilde karşılamaya yönelik taahhüdün kanıtını sağladığından, mevcut ve potansiyel müşterilere güven duygusu aşılamada etkili olabilir. OKX’in Eylül 2023’te SOC 2 Tip 2 denetiminden başarıyla geçmesinin ve Temmuz 2024’te SOC 1 Tip 2 denetimini başarıyla tamamlamasının nedenlerinden biri de budur.

Rekabet Gücünü Artırma

SOC uyumluluğunu gösterme becerisi ve bunu elde etmek için gereken bağlılık ile yetkinlik, potansiyel müşterileri ikna etmeye yönelik cazip bir özellik olabilir. Bu nedenle birçok şirket, SOC raporlamasını, ilgili denetimlerinden geçmiş olabilecek veya geçmeyi hedefleyen diğer şirketlere karşı rekabet gücünü koruma konusunda önemli bir araç olarak görüyor. Kripto alanında da güçlü güvenliğin önemi asla göz ardı edilemez. Çoğu müşteri öncelikle, verilerinin ve varlıklarının korunması için ilgili platform tarafından alınan önlemleri değerlendireceğinden, SOC denetiminden geçme gibi başarılar müşterilerin ilgisini çekmede etkili olacaktır.

Son Sözler

Hassas müşteri verilerini tutan veya başka bir kuruluşun finansal raporlamasını etkileyen kuruluşların, faaliyetlerini dürüstlük içinde yürütmek ve sıkı sistemler ile süreçlere sahip olmakla yükümlü olduğu konusunda çoğu kişi hemfikirdir. SOC denetimleri, yüksek uyumluluk standartlarının kuruluş genelinde karşılandığını teyit etmeye yardımcı olabilir. Bu sayede potansiyel müşteriler, verilerinin ve varlıklarının korunması için yeterli süreçlerin yürürlükte olduğunu anlayabilir.

Bu teyidin ötesinde, ilgili denetimler süreçlerdeki boşlukları ortaya çıkarmaya ve müşteriler ile müşteri verilerini korumaya yönelik yeni yöntemler bulmaya yardımcı olabilir. Dolayısıyla SOC raporlaması, şirketlere süreçlerini iyileştirmeleri için rehberlik etmede de etkili olabilir. SOC raporlaması yoluyla gerçekleştirilen incelemenin türü birçok farklı kuruluş için değerli olsa da, kriptonun fiyat oynaklığı ve öngörülemezliği bu raporlamayı özellikle de borsalar için kıymetli hâle getirmektedir.

Bir trader olarak kripto güvenliği hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız kripto para saklama ve dolandırıcılıkları saptamaya dair kılavuzlarımıza da göz atabilirsiniz.